Bilgepompen
Om te voorkomen dat je boot volloopt met bilgewater, zijn bilgepompen aan boord absoluut onmisbaar. Ze moeten betrouwbaar, robuust en duurzaam zijn – het liefst ook automatisch. In onze uitgebreide gids over bilgepompen lees je alles wat je moet weten voor de juiste keuze. Ontdek nu ons brede assortiment bilgepompen op 12zeemijlen.nl en houd je bilge droog en veilig.
Wat is een bilgepomp?
De bilge is het laagste gedeelte binnenin de romp van een schip. Hier verzamelen zich verschillende vloeistoffen – het zogenaamde bilgewater. In dat mengsel zitten vaak ook motorolie, brandstofresten en andere vervuiling. Een bilgepomp is een speciale dompelpomp die ontworpen is om het bilgewater uit je schip te pompen. Deze pompen zijn specifiek afgestemd op de omstandigheden in de bilge.
Door de samenstelling van het bilgewater moet een bilgepomp veel bestendiger zijn dan bijvoorbeeld een pomp voor schoon water. Het wegpompen van water uit een schip wordt door zeelieden ook wel „lenzen” genoemd. Bilgepompen zijn dus eigenlijk aangepaste lenspompen voor gebruik in de bilge.
Hoe werkt een bilgepomp?
Bilgepompen zijn verkrijgbaar als elektrische of handbediende uitvoering. Elektrische bilgepompen werken op de boordaccu en gebruiken meestal 12V of 24V spanning. Je kunt ze handmatig inschakelen via een schakelpaneel, of automatisch laten activeren via een ingebouwde of externe schakelaar – meestal een vlotterschakelaar.
Handmatige bilgepompen werken op spierkracht. Met een hefboom pomp je het water zelf overboord. Tegenwoordig worden deze vaak aangeduid als handlenspompen of handbilgepompen.
Waar wordt een bilgepomp geplaatst?
De naam zegt het al: bilgepompen worden direct in de bilge geplaatst. Meestal op het diepste punt van het schip, zodat ze het verzamelde water effectief kunnen afvoeren. Ze kunnen vast gemonteerd of mobiel gebruikt worden – ideaal om flexibel waterophopingen te verwijderen. En wie goed oplet, ontdekt misschien zelfs het legendarische „bilgevarken” naast de pomp.
Automatisch, elektrisch of handmatig – welke pomp moet ik kiezen?
Zowel elektrische als handmatige bilgepompen hebben hun eigen voor- en nadelen. Het grootste voordeel van een elektrische pomp is het gebruiksgemak – met één druk op de knop start het leegpompen, terwijl jij je handen vrijhoudt voor andere taken aan boord. Elektrische bilgepompen hebben een hoge capaciteit en zijn ideaal voor regelmatig gebruik. Een betrouwbare stroomvoorziening en goed onderhoud zijn hier wel essentieel.
Ligt je boot vaak in de haven? Dan is een automatische bilgepomp een goede investering. Deze elektrische pompen schakelen zichzelf in zodra het water een bepaald niveau bereikt, dankzij een ingebouwde vlotterschakelaar. Zo hoef je niet steeds naar de ligplaats te reizen om de bilge te controleren. Let er wel op dat deze pompen continu van stroom worden voorzien en regelmatig worden nagekeken, anders loop je het risico op ongezien vollopen.
Heb je al een elektrische pomp aan boord? Dan kun je deze met weinig moeite uitbreiden met een vlotterschakelaar of bilgepompenschakelaar – en maak je er een automatische variant van. Handmatige bilgepompen zijn daarentegen altijd inzetbaar. Ze werken zonder stroom en zijn ideaal voor noodgevallen. Een mobiele handlenspomp is dan ook een nuttige aanvulling, vooral wanneer de elektrische installatie uitvalt en je toch water wilt wegpompen.
Technische verschillen tussen bilgepompen
Bilgepompen zijn verkrijgbaar in drie verschillende types, afhankelijk van de gebruikte pomptechniek. Elk type heeft specifieke eigenschappen:
- Membraanpompen - Veel handmatige bilgepompen zijn membraanpompen. Ze zijn perfect voor kleine tot middelgrote boten met beperkte stroomvoorziening. Omdat ze vloeistoffen verplaatsen via verplaatsing (displacementprincipe), kunnen ze het water efficiënt omhoog pompen. Ze zijn zelfaanzuigend en eenvoudig te onderhouden, omdat je ze buiten het water kunt installeren. Let wel: ze zijn gevoelig voor vuil. Een filter of zeef op de aanzuiging is sterk aan te raden.
- (Hefboom-)Zuigerpompen - Net als membraanpompen werken ook zuigerpompen op het displacementprincipe. Ze zijn zelfaanzuigend en eenvoudig buiten de bilge te plaatsen. Hun kracht zit in het verpompen van stroperige vloeistoffen zoals modder of olie. Daardoor zijn ze geschikt voor het zwaardere werk in de bilge en populair op kleine tot middelgrote boten. Op grotere schepen worden ze vaak gecombineerd met centrifugaalpompen.
- Centrifugaalpompen - Deze pompen zijn efficiënt en betaalbaar voor het verplaatsen van grote hoeveelheden water. Ook lichte vervuiling verwerken ze goed. Ze zijn minder gevoelig voor vuil, maar kunnen meestal niet drooglopen en zijn zelden zelfaanzuigend. Hun opvoerhoogte is beperkt, waardoor ze de bilge niet volledig kunnen leegpompen. Daarom worden ze vaak gecombineerd met een zuigerpomp. Centrifugaalpompen zijn vooral geschikt voor grotere boten en jachten.
Accessoires voor bilgepompen
Met een schakelpaneel of bilgepompbediening kun je de pomp comfortabel in- en uitschakelen. Veel van deze panelen bevatten ook een bilgealarm. Dat is handig, want als de pomp voortdurend draait vanwege een lek, zie je dit direct via een indicatielampje.
Ook zonder automatische pomp is een alarm bijzonder nuttig. Het waarschuwt je bij een stijgend waterniveau, zodat je vroeg kunt ingrijpen en schade voorkomt.
Kun je de pomp niet op het diepste punt van de bilge plaatsen? Dan zijn bilgefilters of aanzuigkorven een goede oplossing. Deze transporteren het bilgewater naar de pomp. Houd er rekening mee dat dit invloed heeft op het debiet: de pomp moet harder werken om het water aan te zuigen en verliest daardoor aan capaciteit.